انسان در یک جامعهی بزرگ زندگی میکند و بدون حضور دیگران و ارتباط داشتن با آنها نمیتواند به زندگی خود ادامه دهد. یکی از مشکلات اصلی امروزهی جوامع، احساس تنهایی است. احساسی که از دوران کودکی ایجاد میشود و اگر رفع نشود، در آینده مشکلات بسیاری را پدید میآورد.
بهترین زمان برای شروع آموزش مهارتهای زندگی، کودکی است و اولین جامعهی بزرگی که کودک در آن وارد میشود، مدرسه است. بنابراین لازم است مهارت دوست یابی در مدرسه را به کودکمان آموزش دهیم و مهارتهای ارتباطی او را بهبود بخشیم.
هنگامی کودک وارد مدرسه میشود با دو چالش بزرگ روبهرو خواهد شد. چالش اول برقراری ارتباط با کودکان و همکلاسیهایش است و چالش دوم یادگیری درس خواهد بود. اگر کودک دچار مشکلات دوست یابی شود، به دنبال آن دچار افت تحصیلی، افسردگی و گوشه گیری میشود. البته کودکان خود برای رفع این مشکل قدم برمیدارند و از والدین خود میپرسند، «چگونه در مدرسه دوست پیدا کنیم؟» اگر کودکتان این سوال را از شما پرسید بهتر است به او توجه ویژهای کنید و با صبر و حوصله به او مهارت دوست یابی در مدرسه را آموزش دهید.
مهارت اول: مهارت گوش دادن فعال
یکی از مهمترین مهارتها و ویژگیها گوش دادن است. کودک باید بتواند به صحبتهای همکلاسی، دوست و خانوادهی خود گوش دهد و مفهوم جمله را درک کند. گوش دادن فعال به معنای شنیدن کامل کلمات، درک بیان طرف مقابل، صبر برای تمام شدن حرف طرف مقابل و درک شرایط عاطفی او است. در نهایت شخص شنونده باید واکنش مناسب بدهد تا ارتباط قویتر شود.
مهارت دوم: بیان احساسات
کودک باید بتواند نیاز و احساس خود را بیان کند. اگر فرزند شما ناراحت و عصبی شده، باید بتواند با احترام و به درستی این موضوع را بیان کند. اگر کودک نتواند احساس خود را بیان نماید به سمت راههای ناسالم مانند پرخاشگری میرود و به این صورت امکان برقراری ارتباط و پیدا کردن دوست را از دست میدهد.
پرخاشگری خود دلایل مختلفی دارد و یکی از آنها ناتوانی در بیان احساس است. پرخاشگری میتواند به دلیل اضطراب و استرس ایجاد شود. به خصوص استرس امتحان میتواند در این امر موثر باشد. در هر صورت در زمان بروز چنین رفتاری بهتر است با مشاوران کودک صحبت کنید.
مهارت سوم: صحبت کردن با احترام
هیچ کس دوست ندارد به او بی احترامی شود و از این رو اگر کودک شما همکلاسیهای خود را با لحن بدی صدا کند، آنها را مسخره نماید و به هر نوعی به آنها بی احترامی کند، تنها خواهد ماند. به همین دلیل لازم است به کودکتان یاد دهید به تمام نظرات و افراد احترام بگذارد و همچنین در صحبت کردن از بهترین واژهها استفاده کند.
مهارت چهارم: کنترل احساسات
یکی از مهارتهایی که هر فردی باید آن را یاد بگیرد، کنترل احساسات است. کنترل احساس به معنی عدم ابزار آن نیست و این دو با هم تفاوت بسیار دارند. کودک باید احساسات خود را بشناسد و آنها را کنترل کند و از روی هیجان و احساس عمل نکند. کودکان حساس و زودرنج بیشتر از دیگر کودکان دچار مشکل در ارتباط گیری میشوند و آسیبهای عمیقی میخورند. کودک باید بتواند عصبانیت و ناراحتی خود را کنترل کند. همچنین او نباید با هر حرف و عملکردی به هم بریزد.
مهارت پنجم: بخشیدن اشتباهات دیگران
یکی از مهارتهای بسیار مهم که در دل مهارت دوست یابی در مدرسه جای میگیرد، بخشیدن و چشم پوشی از اشتباهات دیگران است. مشکل و اختلاف در هر رابطهای پیش میآید و در دوران کودکی به دلیل بالا بودن و کنترل محدود احساسات، بیشتر نشان داده میشود. کودک باید بتواند دوستان و همکلاسیهای خود را ببخشد تا دوستی آنها ادامه دار شود. البته باید اعتدال را در نظر گرفت و همچنین فردی که رفتار اشتباهی داشته با عذرخواهی پیش قدم شود.
مهارت ششم: عذرخواهی کردن
در بین مهارتهای دوست یابی در مدرسه، مهارت عذرخواهی کردن هم جای دارد. اگر کودک در ارتباط خود دچار اشتباهی شده، ابتدا باید متوجه اشتباه خود شود و آن را بپذیرد. سپس لازم است جهت جبران اشتباه اقدامی مناسب انجام دهد. در بیشتر مواقع، عذرخواهی کردن بهترین اقدام است و موجب عمیقتر شدن روابط دوستی میشود.